Friday 16 August 2013

প্ৰকৃতিৰ অনুপম বৈচিত্ৰ্যত এক নতুন সংযোজন-অ'লিংগুইট'(Olinguito)


প্ৰকৃতিৰ ৰহস্যময় জগতখনৰ বিষয়ে এতিয়াও আমাৰ যে কিমান জানিবলৈ বাকী তাকে প্ৰমাণ কৰি আৱিস্কাৰ হ’ল এবিধ নতুন মাংসভোজী প্ৰাণী৷ ইয়াৰ নাম অ'লিংগুইট' (Olinguito)৷ ই এবিধ স্তন্যপায়ী প্ৰাণী৷ বাহ্যিক গঠনৰ ফালৰ পৰা ইয়াক বিজ্ঞানীসকলে ঘৰচীয়া মেকুৰী আৰু টেডী ভালুকৰ মাজৰ এটা প্ৰাণী বুলি বৰ্ণনা কৰিছে৷ ৱাছিংটনৰ স্মিথছনিয়ান ইন্সটিউটৰ বিজ্ঞানীসকলে পোণপ্ৰথমে এই প্ৰাণীটোৰ অস্তিত্ব পোহৰলৈ আনে৷ যোৱা ৩৫ বছৰৰ ভিতৰত নতুন বিশ্ব (New World) ত নতুনকৈ আৱিস্কাৰ হোৱা ইয়েই প্ৰথম মাংসভোজী প্ৰাণী৷ ই কলম্বিয়া আৰু ইকোৱেডৰৰ ঘন বনাঞ্চলৰ মাজত বাস কৰে৷

আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ বিভিন্ন সংগ্ৰহালয়ত এই প্ৰাণীবিধৰ সংৰক্ষিত নমুনা আছিল যদিও এই সকলোবোৰ যোৱা প্ৰায় এশবছৰ ধৰি ইয়াৰ দৰে দেখাত মিল থকা অ'লিঙ্গো (olingo) নামৰ প্ৰাণীটো বুলি ভুলকৈ চিনাক্ত কৰি ৰখা হৈছিল৷ আনকি ১৯৬০ ৰ দশকত আমেৰিকাৰ কিছু চিৰিয়াখানাত অ'লিংগুইট' থকাৰো তথ্য পোৱা গৈছে৷ কিন্তু ইয়াক অন্য ওলিঙ্গোৰ সৈতেই ৰখা হৈছিল আৰু ই অ'লিঙ্গোৰ সৈতে প্ৰজনন নকৰাটো আশ্চৰ্য্যজনক আছিল যদিও কোনেও বিশেষ গুৰুত্ব সহকাৰে লোৱা নাছিল৷ অৱশেষত স্মিথছনিয়ান নেশ্যনেল মিউজিয়াম অব নেশ্যাৰেল হিষ্ট’ৰি (Smithsonian National Museum of Natural History) নামৰ প্ৰতিষ্ঠানটোৰ স্তন্যপায়ী প্ৰাণী বিভাগৰ কিউৰেটৰ ক্ৰিষ্টোফাৰ হেলগেন (Kristofer Helgen) কালি অৰ্থাৎ ১৫ আগষ্টৰ দিনটোতে শৰীৰস্থান (anatomical) তথা জিনীয় তথ্যৰ সহায়ত এই প্ৰাণীবিধক অন্য প্ৰাণীবোৰৰ পৰা পৃথক এক নতুন স্তন্যপায়ী প্ৰাণী বুলি ঘোষণা কৰে৷ 

 অ'লিংগুইট' নামৰ নতুন প্ৰাণীবিধ 
বিজ্ঞানী হেলগেন তথা তেওঁৰ গোটৰ এই আবিষ্কাৰ ইতিমধ্যে ZooKeys নামৰ জাৰ্ণেলখনত গৱেষণাপত্ৰৰূপে প্ৰকাশ পাইছে৷ হেলগেনে ইয়াৰ পূৰ্বেও কেইবাবিধো নতুন স্তন্যপায়ী জন্তুৰ সম্ভেদ উলিয়াইছে যদিও অ'লিংগুইট' (Olinguito)ৰ ক্ষেত্ৰত তেওঁ সেই উদেশ্যেৰেই পৰিকল্পনা কৰা নাছিল৷ অ'লিংগুইট' (Olinguito) ক ভুলকৈ চিনাক্ত কৰা ওচৰ সম্পৰ্কীয় আনবিধ প্ৰাণী অৰ্থাৎ ওলিঙ্গোৰ বিভিন্ন প্ৰজাতি সমূহ ভালকৈ চিনাক্ত কৰাৰ বাবেহে তেওঁ প্ৰচেষ্টা চলাই আছিল৷ ইয়াৰ বাবে তেওঁ বিভিন্ন সংগ্ৰহালয় সমূহত সংৰক্ষিত কৰি ৰখা অ'লিঙ্গোৰ নমুনা সমূহৰ বিতং পৰীক্ষা কৰি আছিল৷ এনেকৈ কাম চলাই থাকোতেই হঠাৎ এদিন তেওঁ চিকাগো ফিল্ড মিউজিয়ামত এটা ড্ৰয়াৰত নতুন ধৰণৰ ৰঙা-মটিয়া নোমাল ছাল লক্ষ্য কৰে৷ অ'লিঙ্গোৰ চুটি মুগা নোমবোৰৰ পৰা ই সম্পূৰ্ণ পৃথক আছিল৷ ইয়াৰ ভিত্তিতে তেওঁ এই প্ৰাণীবিধৰ দাঁত আৰু শৰীৰস্থান অধ্যয়ন কৰে আৰু তাৰ লগে লগে তেওঁলোকৰ সন্দেহো দৃঢ় হ’বলৈ ধৰে৷

প্ৰায় ১৮ টাতকৈ অধিক সংগ্ৰহালয় পৰিদৰ্শন কৰি আৰু বিশ্বৰ ৯৫% তকৈও অধিক অ'লিঙ্গো নমুনা পৰীক্ষা কৰি হেলগেনে এই ৰহস্যময় প্ৰাণীবিধৰ ভালেসংখ্যক নমুনা গোটাবলৈ সক্ষম হয়৷ এই সংগ্ৰহসমূহৰ উৎসস্থান বিচাৰি তেওঁলোকে জানিব পাৰিলে যে এই সকলোবোৰ নমুনা দক্ষিণ আমেৰিকাৰ পাৰ্বত্য অঞ্চল সমূহৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা হৈছে৷ 

অ'লিঙ্গো: অ'লিংগুইট'ৰ ডাঙৰ ভাই! 
এই ৰহস্যময় প্ৰাণীটোৰ সম্ভেদ উলিয়াবলৈ হেলগেনে তেওঁৰ অন্য দুগৰাকী সহকৰ্মীৰ স’তে ২০০৬ চনত দক্ষিণ আমেৰিকাত অৱস্থিত ইকোৱেডৰৰ অ'টংগা বনাঞ্চল (Otonga Reserve) লৈ যাত্ৰা কৰে৷ এই বনাঞ্চলত পূৰ্বে কোনো কোনো জীৱবিজ্ঞানীয়ে গৱেষণা কৰিছিল যদিও অজ্ঞাত কাৰণবশত: কোনেও এই প্ৰাণীবিধৰ সম্ভেদ পোৱা নাছিল৷ অৱশ্যে তাত প্ৰথম নিশাটো কটায়ে বিজ্ঞানীৰ দলটোৱে ইয়াৰ কাৰণ বিচাৰি পাইছিল৷ এই বনাঞ্চল সাগৰ পৃষ্ঠৰ পৰা ৫,০০০-৯,০০০ ফুট উচ্চতাত অৱস্থিত আৰু সকলো সময়তে ঘন কুঁৱলীয়ে চাৰিওকাষ ঘেৰি ৰাখে৷ যি কি নহওক, কিছু বিচাৰ খোচাৰৰ অন্তত তেওঁলোকে স্পেচিমেনৰ স’তে কিছু মিল থকা প্ৰাণী দেখা পালে যদিও তেওঁলোক নিশ্চিত হোৱা নাছিল৷ অৱশেষত শেষ উপায় হিচাপে স্থানীয় চিকাৰীৰ দলৰ চিকাৰৰ মাজত বিচাৰি চোৱাত তেওঁলোকে অবিশ্বাস্যভাৱে এই প্ৰাণীটো দেখা পালে৷

ইয়াৰ পিছত কেইবাবছৰ ধৰি হেলগেন আৰু তেওঁ গোটৰ বিজ্ঞানীসকলে অ'টংগা বনাঞ্চল আৰু আশে পাশে থকা অৰণ্যসমূ্ত এই প্ৰাণীবিধৰ বৈশিষ্ট্যসমূহ তথা আচৰণ অধ্যয়ন কৰিলে৷ তেওঁলোকে ইয়াক নাম দিলে অ'লিংগুইট' (Olinguito) বুলি৷ অ'লিঙ্গোৰ স’তে “ ইটো (-ito)” সংযোগ কৰা হ’ল যাৰ স্পেনিচ ভাষাত অৰ্থ হ’ল-সৰু৷ ওলিঙ্গোইটোৰ দেহটো নোমাল, ওজন প্ৰায় ০.৯ কিলোগ্ৰাম৷ ওলিঙ্গোৰ দৰেই ই নিশাচৰ প্ৰাণী কিন্তু আকাৰ যথেষ্ট সৰু৷ বিজ্ঞানীসকলে এই বনাঞ্চলত প্ৰাণীবিধক পৰ্য্যবেক্ষণ কৰি জানিব পাৰিছে যে খাদ্য হিচাপে ই মাংসৰ লগতে ফল-মূলো গ্ৰহণ কৰে৷ দিনটোৰ প্ৰায়ভাগ সময় গছতে কটায়৷ ইহঁতে এবাৰত এটাকৈ পোৱালি জন্ম দিয়ে বুলিও তথ্য পোৱা গৈছে৷

অ'লিংগুইট'ৰ বিতৰণ 
প্ৰাণীটোৰ তেজৰ নমুনা সংগ্ৰহ কৰি এই বিজ্ঞানী সকলে ডিএনএৰ বিশ্লেষণ কৰি জানিব পাৰিলে যে অ'লিঙ্গোৰ পৰা ই সম্পূৰ্ণ পৃথক৷ এই প্ৰাণীটোৰ বৈজ্ঞানিক নাম-Bassaricyon neblina বুলি দিয়া হৈছে৷ এই Bassaricyon ত গছত বাস কৰা অন্যান্য মাংসভোজী স্তন্যপাবী প্ৰাণীসমূহো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হৈছে৷ হেলগেনৰ দলটোৱে বৰ্ত্তমান ইয়াৰ স্থিতি তথা সংৰক্ষণ সম্পৰ্কে অধ্যয়ন কৰি আছে৷ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্য্যায়ৰ তথ্যমতে এই দুস্প্ৰাপ্য প্ৰাণীবিধৰ প্ৰতি প্ৰধান ভাবুকি হৈ পৰিছে বনাঞ্চল ধ্বংস৷ তথ্য অনুসৰি ইয়াৰ বাসস্থানৰ প্ৰায় ৪২% অঞ্চলেই ইতিমধ্যে নগৰীকৰণ নাইবা খেতি পথাৰলৈ পৰিৱৰ্ত্তন হৈছে৷ গতিকে অনাগত দিনত ইয়াৰ সংৰক্ষণৰ বাবে উপযুক্ত ব্যৱস্থা নল'লে ইও অন্যান্য বহুতো আপুৰুগীয়া প্ৰাণীৰ দৰেই বিলুপ্তিৰ পথত আগবঢ়াৰ সম্ভাৱনা আছে৷ 

পোক-পতংগ বা উভচৰ প্ৰাণীৰ নতুন নতুন প্ৰজাতিৰ প্ৰায়ে সম্ভেদ পোৱা যায় যদিও স্তন্যপায়ী প্ৰাণীৰ আৱিস্কাৰ খুবেই কম আৰু আশ্চৰ্য্যপূৰ্ণ৷ হেলগেনৰ ভাষাত, “অ'লিংগুইট'ৰ আৱিস্কাৰেই প্ৰমাণ কৰে যে ৰহস্যময় প্ৰকৃতিৰ বহুতো আশ্চৰ্য্য এতিয়াও আন্ধাৰতেই আছে-আধুনিক বিজ্ঞানে এতিয়াও বহু অংশ পোহৰলৈ আনিবলৈ বাকী!” 

সহায়ক উৎস: 

http://www.smithsonianmag.com/science-nature/For-the-First-Time-in-35-Years-A-New-Carnivorous-Mammal-Species-is-Discovered-in-the-Western-Hemisphere--219762981.html#New-Mammal-Olinguito-1.png 
http://www.bbc.co.uk/news/science-environment-23701151


2 comments:

  1. খেয়ালী প্ৰকৃতি! জীৱজগতৰ সৰহভাগেই এতিয়াও "আন-এক্সপ্ল'ৰড" হৈ আছে তাৰেই প্ৰমাণ। তথ্যপূৰ্ণ।

    ReplyDelete