অপূৰ্ব আয়াৰলেণ্ড (তৃতীয় খণ্ড)

ইউৰোপা হোটেলৰ কাষতে লাগি আছে বেলফাষ্টৰ গ্ৰেণ্ড অপেৰা হাউছ৷  চালে চকুৰোৱা ঘৰ এটি৷ ইটাবৰণীয়া বেৰবোৰৰ লগত শ্বেতৰঙী কাৰুকাৰ্য্য৷

’এইটো ঘৰ ১৮৯৫ চনতে নিৰ্মাণ হৈছিল৷’- মেথিউয়ে ক’লে৷

’সেইসময়ত ইউৰোপত আটাইতকৈ বিখ্যাত ইংৰাজ নিৰ্মাতা ফ্ৰেঙ্ক মাচ্ছামে এই ঘৰটো সাজিছিল৷ তেতিয়াৰ পৰাই বিশ্ববিখ্যাত শিল্পীৰ গীত, নৃত্য, নাটকৰ শ শ অনুষ্ঠান ইয়াত হৈ আহিছে৷ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সামৰণিৰ অনুষ্ঠান পাতোতে ইয়ালৈ আমেৰিকাৰ ৰাষ্ট্ৰপতি আইজেনহাৱাৰো আহিছিল৷’ 

গ্ৰেণ্ড অপেৰা হাউছ

’ভিতৰখন চাবলৈ যাব পাৰিম নে বাৰু？’- কানাডাৰ ল’ৰা-ছোৱালীহালে সুধিলে৷ 

মেথিউয়ে আহল-বহল হাঁহি এটাৰে ক’লে,

আমি খোঁজ দিয়া এটা ৰঙীণ ফুটপাথ

’কিয় নোৱাৰিব! ভিতৰলৈ যোৱাৰ প্ৰথম উপায়টো হ’ল আপুনি অনুষ্ঠানৰ টিকেট ল’ব লাগিব৷ আৰু যদি টিকেটৰ দাম খুউব বেছি যেন ভাৱ হয় তেনে মোৰ হাতত সহজ উপায় এটাও আছে,  খুউব আত্মবিশ্বাসেৰে কাৰো ফালে নোচোৱাকৈ পোনে পোনে সোমাই যাওক ৷ য’ত যি ফটো ল’ব লাগে লৈ আহক!’

দলটোৰ কৌতুহলী দৃষ্টি উফৰাই মেথিউয়ে কৈ উঠিল,

’মাত্ৰ আগতীয়াকৈ কৈ থৈলো, ভিতৰত কোনোবাই কিবা সুধিলে যাতে আপোনালোকে মোৰ নাম নলয়!’

অগ্যতা আমি আগলৈ খোঁজ দিলো৷ কিছুদূৰ গৈয়ে অন্য এটা আটকধুনীয়া ঘৰৰ সন্মুখত ৰ’লোগৈ৷ দ্য ক্ৰাউন বাৰ৷ বাৰখনৰ বেৰবোৰৰ পৰা মজিয়াৰ টাইললৈকে সুক্ষ্ম আৰু ৰঙীণ কাৰুকাৰ্য্য! খিৰিকীৰ আইনাত নীলা, হালধীয়া আৰু সেউজীয়া ৰঙৰ মনোমোহা খোলা, অপ্সৰা আদিৰ ছৱি৷ মজিয়াৰ টাইলত ভিক্টোৰিয়ান জ্যামিতিক ক’লা-বগা সজ্জা৷ দুৱাৰৰ কাষবোৰত টেৰাক’টা আৰু নীলা টাইল৷ আনকি অ’ক কাঠৰ পেনেলবোৰতো নানা খোদিত কাৰুকাৰ্য্য৷ 

ক্ৰাউন বাৰৰ একাংশ

দলটোৰ বিস্ময়াভূত মুখবোৰ চাই মেথিউয়ে আমোদ পালে৷ কৈ উঠিল,

’বাৰখনৰ ৰূপ চাই চাই ইয়াৰ অতীতৰ আমোদজনক কাহিনীও শুনক তেন্তে৷ ক্ৰাউন বাৰখন সোতৰশ শতিকা মানতে নিৰ্মান কৰা৷ ওঠৰশ শতিকাত এই বাৰখন মাইকেল ফ্লেনেগান নামৰ আইৰিছ লোক এজন কিনি লয়৷ তেওঁ কিনাৰ সময়ত এই বাৰখন অন্য সাধাৰণ বাৰৰ দৰেই আছিল বাহিৰে ভিতৰে৷ পিছত তেওঁৰ পুতেক পেট্ৰিকেহে বাৰখন পুনৰ নতুনকৈ সজাই তুলিলে৷ 

বাৰখনৰ ভিতৰ চৰা, উৎস:ireland.com

’পেট্ৰিক নিজে এজন প্ৰটেষ্টান্ট আছিল কিন্তু  তেওঁৰ পত্নী আছিল কেথলিক, যিটো সেই সময়ত আচলতে অসাধাৰণ কথাই আছিল৷  কিন্তু তেওঁলোক দুয়ো ধনীঘৰৰ আছিল আৰু সৰ্বসাধাৰণৰ মাজৰ বিভেদে তেওঁলোকক তেতিয়াও ঢ়ুকি পোৱাগৈ নাছিল ৷ বাৰখনৰ নামটো আগতে ’ৰে’লৱে টেভাৰ্ণ’ হে আছিল৷ পেট্ৰিকে নামটো সলোৱাৰ সিদ্ধান্ত ল’লে কিন্তু নতুন নাম কি হ’ব সেই লৈ পতি-পত্নী বিপৰীত মেৰুত অৱস্থান কৰিলে৷ প্ৰটেষ্টান্ট পেট্ৰিক স্বাভাৱিকতে ইংৰাজ শাসকৰ প্ৰতি অনুগত আছিল৷ তাতে বেলফাষ্টলৈ দুদিনমানতে ৰাণী ভিক্টোৰিয়া অহাৰ কথা৷ গতিকে পেট্ৰিকৰ কথা, এইখনৰ নাম ক্ৰাউন ৰখা যাওক৷

পিছে পত্নীয়ে প্ৰতিবাদ কৰি উঠিল,
’নাই, কোনো কাৰণতে ক্ৰাউন নাম ৰাখিব নোৱাৰে৷ আমি ব্ৰিটিছ হোৱাৰ আগতে আইৰিছ মানুহ! গতিকে এটা আইৰিছ নাম ৰাখিলেহে ভাল হ’ব৷’

পিছে পেট্ৰিক নাছোৰবান্দা ৷ তেওঁৰ কল্পনাত ইতিমধ্যেই ৰাণী ভিক্টোৰিয়া বেলফাষ্টলৈ আহি ’দ্য ক্ৰাউন’ ত আইৰিছ ক্ৰাফট বীয়েৰৰ এটা পাইন্ট লোৱাৰ ছৱিখনে জলমলাবলৈ লাগিলে৷ গতিকে কাৰো কথা নামানি তেওঁ সেই নামেই দিলে৷

ৰাণী ভিক্টোৰিয়া বেলফাষ্টলৈ ঠিকেই আহিল৷ আহি তেওঁ লগান নৈৰ ওপৰত এখন দলং উন্মোচন কৰিলে৷ কিন্তু ক্ৰাউনলৈ নহাকৈয়ে ৰাণী লণ্ডনলৈ উভতি গ’লগৈ৷ ৰাণীক আদৰি আনিবলৈ বুলি শেনটো হৈ গৈ পেট্ৰিক ফেঁচাটো হৈ উভতি আহিল৷

তাৰ কেইবাবছৰৰ পিছত বেলফাষ্টৰ কেথেড্ৰেলটোৰ সাজ-সজ্জা কৰিবলৈ কেইজনমান ইটালীয়ান শিল্পী আহিছিল৷ তেওঁলোকে প্ৰায় প্ৰতি সন্ধিয়াই আহি ক্ৰাউন বাৰত বীয়েৰ খাই আড্ডা দিয়েহি৷ পেট্ৰিকৰ লগত খুব সোনকালেই তেওঁলোকৰ বন্ধুত্ব গঢ়ি উঠিল৷ এদিন তেওঁ ইটালীয়ান শিল্পীকেইজনক এটা প্ৰস্তাৱ দিলে,

বাৰখনৰ বাটচৰাত মুকুটৰ ম’জেইক

’তোমালোকে মোৰ এই বাৰখন বাহিৰে-ভিতৰে সঁজাই ধুনীয়া কৰি পেলাব পাৰিবানে？ যদি পাৰা, তেনে আজীৱন মোৰ এই বাৰত তোমালোকৰ কাৰণে বিনামূলীয়াকৈ বীয়েৰ যোগান ধৰিবলৈ মই ৰাজী৷’

ইটালীয়ানসকল লগে লগেই মান্তি হৈ গ’ল আৰু বহুদিনজোৰা শ্ৰমেৰে বাৰখনৰ মুধচ, বেৰ আৰু মজিয়া পৰ্যন্ত আটকধুনীয়াকৈ সজাই পেলালে৷

পিছে পেট্ৰিকৰ পত্নীয়ে ইংৰাজৰ আনুগত্য জিলিকাই থকা নামটো তেতিয়াও সহজভাৱে ল’ব পৰা নাছিল৷ সেই অসন্তুষ্টি আঁতৰাবলৈকে তেওঁ এটা উপা্য উলিয়ালে৷ এদিন তেওঁ ইটালীয়ান শিল্পী সকলক গৈ অনুৰোধ কৰিলেগৈ যে বাৰখনৰ বাটচৰাতে মজিয়াত ৰাণীৰ মুকুটটোৰ আৰ্হিত এটা ম’জেইক কৰিবলৈ৷ 

কথা মতেই কাম! পত্নীয়ে বিচৰা মতেই আজিও যিয়ে বাৰখনলৈ সোমাই যায়, ক’ব নোৱাৰাকৈয়ে নিজৰ ভৰিখন সেই মুকুটৰ ম’জেইকৰ ওপৰতে ঘঁহাই চাফা কৰি যায়৷’

আমি গোটেইবোৰে হো-হোৱাই হাঁহি উঠিলো! ইয়াকে কয় সন্ধিৰ বাঁহ বুদ্ধিৰে কটা!

চিটি চেন্টাৰত প্ৰতিমূৰ্ত্তি

পৰৱৰ্ত্তী খণ্ড: বেলফাষ্ট মহানগৰী-৩