ভেনকুভাৰ দ্বীপৰ নানাইম’ চহৰত সেইদিনা আমাৰ দ্বিতীয় দিন৷ সেইদিনা পুৱাতে নানাইম’ৰ খাদ্যৰ সোৱাদ লওঁ বুলিয়ে ডাউনটাউনলৈ ওলাই আহিলো৷ ব্ৰিটিছ কলম্বিয়া প্ৰদেশৰ পুৰণি নগৰবোৰৰ ভিতৰত এখন এই নানাইম’৷ এসময়ত কানাডাৰ ভিতৰতে সৰ্ববৃহৎ কয়লাৰ খনি ইয়াতে আছিল হেনো ৷
ডাউনটাউনত কেফে বহুত যদিও প্ৰায় সকলোতে মানুহৰ দীঘলীয়া লানি৷ কেইবাখনো কেফে চাই চাই গৈ অৱশেষত য়ানেক আৰু মই সোমালোগৈ ভল্ট কেফেত৷ সোমায়েই অনুভৱ কৰিলো এই কেফেৰ আৱহাৱা অন্য ঠাইতকৈ যথেষ্ট ভিন্ন৷ সাজ-সজ্জা আৰু পৰিৱেশ সকলো বৰ কলাত্মক আৰু ব্যতিক্ৰমী৷ কেফেৰ আচবাব, বাচন-বৰ্তন সকলোতে ভিন্টেজ ষ্টাইল স্পষ্ট৷ চকুত পৰিল একোণত পুৰণি ট্ৰাংক এটাকে খোৱামেজৰ ৰূপ দিছে৷ তাৰ লগতে নানা প্ৰাচীন বাদ্যযন্ত্ৰ, দেৱালৰ ভিন্টেজ চিত্ৰ আৰু সাজ-সজ্জা সকলো মিলি ভল্ট কেফেক এটা অপূৰ্ব ব্যক্তিত্ব প্ৰদান কৰিছে৷ কেৱল চাহ বা কফি একাপ খোৱাই নহয়, সেই কেফেত বহি পৰিৱেশটো উপভোগ কৰিবলৈকো যেন মানুহৰ ইচ্ছা জাগিব৷
একোণত কিতাপৰ ভিন্টেজ আলমিৰা এটা দেখি চকু ফুৰালোগৈ৷ ইউৰোপৰ ইম্প্ৰেছনিষ্ট কলাৰ এখন বিশাল সংগ্ৰহপুথিৰ পাত লুটিয়াই থাকোঁতেই কফি আৰু পুৱাৰ আহাৰ দিলেহি ৱেইটাৰ গৰাকীয়ে৷
তাতে জুতি ল’লো নানাইম’ বাৰৰো৷ নানাইম’ বাৰৰ সুখ্যাতি সমগ্ৰ কানাডাতে৷ এই মিঠাইবিধত সাধাৰণতে তিনিটা তৰপ থাকে- প্ৰথমে ৰুকা নাৰিকল, ৱালনাট, কক’ পাউডাৰ আৰ গ্ৰাহাম ক্ৰেকাৰৰ টুকুৰাৰ এটা মিশ্ৰণ, তাৰ ওপৰত কাষ্টাৰ্ড বাটাৰক্ৰীম আৰু একেবাৰে ওপৰত ডাৰ্ক চকলেট৷ ভেনকুভাৰত দুবাৰমান এই বাৰৰ সোৱাদ লৈছোঁ, পিছে নানাইম’ত নানাইম’ বাৰৰ সোৱাদেই বেলেগ!
কাৱিচ্চান নৈৰ পাৰত এনিশা
কেম্পগ্ৰাউণ্ডৰ কাষেৰে কাৱিচ্চান নদীলৈ এটা সৰু হাবিতলীয়া বাট গৈছে৷ সেইবাটেৰেই আমি দুয়ো খোজ দিলো অৰণ্যখন আৰু কাৱিচ্চান নদীখন চাওঁগৈ বুলি৷ বাটৰ দুয়োকাষে ডগলাছ ফাৰ আৰু ৱেষ্টাৰ্ন হেমল’কৰ ঘন অৰণ্য৷ চকুৰে মনালৈকে সেই অৰণ্যত ঢেঁকীয়াজাতীয় চ’ৰ্ড ফাৰ্ণৰ দলিচা৷ তাৰ মাজে মাজে থকা চা’মন বেৰী আৰু ব্লেকবেৰীৰ জোপোহাবোৰত ভৰি ভৰি বেৰী লাগিছে৷ এনেয়ে বনৰ জন্তু-চৰাই চিৰিকটিৰ খাদ্য বুলি বেৰী ছিঙি খাবলৈ মোৰ সত নাযায়৷ কিন্তু দিনটোৰ ভাগৰ আৰু গৰমৰ অজুহাততে দুয়ো হাতমেলি দুটামান বেৰী ছিঙি আনিলো৷
 |
| ভল্ট কেফেৰ ভিতৰছোৱা |
তাতে জুতি ল’লো নানাইম’ বাৰৰো৷ নানাইম’ বাৰৰ সুখ্যাতি সমগ্ৰ কানাডাতে৷ এই মিঠাইবিধত সাধাৰণতে তিনিটা তৰপ থাকে- প্ৰথমে ৰুকা নাৰিকল, ৱালনাট, কক’ পাউডাৰ আৰ গ্ৰাহাম ক্ৰেকাৰৰ টুকুৰাৰ এটা মিশ্ৰণ, তাৰ ওপৰত কাষ্টাৰ্ড বাটাৰক্ৰীম আৰু একেবাৰে ওপৰত ডাৰ্ক চকলেট৷ ভেনকুভাৰত দুবাৰমান এই বাৰৰ সোৱাদ লৈছোঁ, পিছে নানাইম’ত নানাইম’ বাৰৰ সোৱাদেই বেলেগ!
গৈ থৈ ভল্ট কেফেত সেইদিনা ব্ৰেকফাষ্টৰ সলনি ব্ৰাঞ্চ কৰি দুপৰীয়াহে ওলালো!
 |
| নানাইম’ বাৰ (ফটোৰ উৎস) |
কাৱিচ্চান নৈৰ পাৰত এনিশা
ভল্ট কেফেৰ পৰা পোনেই আমাৰ গাড়ী চলিল কাৱিচ্চান কেম্পগ্ৰাউণ্ডলৈ৷ নানাইম’ৰ পৰা ৬৫ কিমি দূৰৈৰ এই কাৱিচ্চান নদীৰ পাৰতে অৰণ্যত টেন্ট তৰি সেই নিশাটো কটোৱাৰ পৰিকল্পনা৷
নানাইম’ৰ পৰা কাৱিচ্চানলৈ যোৱাৰ দুটা বাট -প্ৰথমটো সাগৰৰ কাষেৰে ট্ৰেন্স কানাডা হাইৱে হৈ আৰু আনটো নানাইম’ নদীৰ পাৰে পাৰে এটা পথেৰে৷ হাইৱেতকৈ নানাইম’ নদীৰ পাৰেৰে যাবলৈ বেছি আকৰ্ষণীয় হ’ব বুলি গুগুল মেপৰ পৰামৰ্শ আওকাণ কৰি আমি সেইবাটেৰেই আগবাঢ়িলো৷ পিছে দুয়োকাষৰ অৰণ্যৰ শোভা চাই চাই নিজান বাটটোৰে আধাঘন্টা মান যোৱাৰ পিছতে হঠাৎ আমাৰ গাড়ী ৰৈ গ’ল৷
’আগলৈ ৰাস্তা বেয়া চোন!’- য়ানেকে অলপ থতমত খাই ক’লে৷ ভেনকুভাৰ দ্বীপত এইষাৰ কথা মুখত ওলোৱাটোৱে যেন নোহোৱা-নোপজা কথা!
দেখা পালো, সেইখিনিতে পকী ৰাস্তা হঠাৎ নোহোৱা হৈ আৰম্ভ হৈছে গ্ৰেভেল দিয়া ঠেক বাট৷ তেতিয়াহে আমি উপলব্ধি কৰিলো, গুগল মেপে কিয় বাৰে বাৰে আনটো বাটেৰে যোৱাৰ পৰামৰ্শ দিছিল! অগ্যতা বাধ্য হৈ পুনৰ নানাইম’লৈ উভতিলো৷ তাতে কিছুপৰ জিৰাই-শঁতাই এইবাৰ আমি বাট বুলিলো কৰিলোঁ ট্ৰেন্স কানাডা হাইৱে’ৰে৷
প্ৰায় ডেৰঘন্টামানৰ মূৰত আবেলি ওলালোগৈ কাৱিচ্চান কেম্পগ্ৰাউণ্ড৷ প্ৰাদেশিক চৰকাৰে সমগ্ৰ কানাডাৰে বনাঞ্চলবোৰত ব্যৱস্থা কৰি দিয়া অলেখ-অসংখ্য কেম্পৰ এটা এই কাৱিচ্চান ষ্ট’লজ পুল কেম্পগ্ৰাউণ্ড৷ গ্ৰীষ্মকালি মহানগৰৰ কংক্ৰিটৰ অৰণ্যৰ পৰা আঁতৰি আহি প্ৰকৃতিৰ সেউজীয়াৰ মাজত আশ্ৰয় ল’ব খোজা লোকেৰে এই কেম্পিঙৰ ঠাইবোৰ গিজগিজাই থাকে৷ ইয়াত কেম্পিং ইমানেই জনপ্ৰিয় যে বছৰৰ আৰম্ভণিতে সকলো ঠাই সমগ্ৰ বছৰটোৰ বাবে অনলাইন বন্দবস্ত হৈ যায়৷ গতিকে যথেষ্ট চেষ্টাৰেহে কাৱিচ্চানৰ কেম্পগ্ৰাউণ্ডত সেই নিশাটোৰ বাবে ঠাই পালো৷
কেম্পগ্ৰাউণ্ডত অৰণ্যৰ মাজে মাজে একোটা দলৰ বাবে নিৰ্ধাৰিত কণমান একোডোখৰ মুকলি ঠাই৷ তাৰ ঠেক বাটটোৰে লাহে লাহে গাড়ী আগবঢ়াই নি আমি চাই গ’লো ইতিমধ্যে থিতাপি লোৱা অলেখ-অসংখ্য দলৰ শাৰী শাৰী কেম্পবোৰ৷ কাৰোবাৰ অত্যাধুনিক সুবিধাযুক্ত কাৰাভান, কাৰোবাৰ শোৱা-খোৱাৰ পৃথকে পৃথকে সুসজ্জিত টেন্ট, কাৰোবাৰ গছত ওলোমাই লোৱা হেম’কৰ জোলনা৷ যেন অস্থায়ীকৈ হ’লেও নিজাকৈ সকলো সা-সুবিধা কৰি লৈ সকলোৱে অৰণ্যৰ মাজৰ জীৱনকে আকোঁৱালি লৈছেহি!
’ওঠৰ নম্বৰ ছাইট! এয়াই আমাৰ ঠাই তেনে!’ য়ানেকক দেখুৱালো৷ বাটৰ কাষতে সেই ছাইটৰ সন্মুখত কণমানি এটা কাঠৰ খুঁটাত ঠাইৰ নম্বৰ আৰু তাতে গোঁজ মাৰি থোৱা এটুকুৰা কাগজত আমাৰ নাম৷
লাহে লাহে য়ানেকে গাড়ীখন নি তাতে ৰখালেগৈ৷ এনেকৈ কেম্পৰ ঠাইলৈকে গাড়ী নি আৰামেৰে টেন্ট তৰি থকাটো আমি ৰস কৰি কেম্পিং নহৈ ’গ্লেম্পিং’ (glamour camping)হে কৰা বুলি কওঁ৷ হয়তো যিকোনো ফিটনেছৰ লোকৰ বাবে প্ৰকৃতিৰ মাজত সময় কটোৱাৰ সুবিধা কৰি দিয়াৰ বাবেই কানাডাৰ বহু ঠাইত এই ব্যৱস্থা৷ অৱশ্যে বহু প্ৰাদেশিক উদ্যানত দীঘলীয়া ট্ৰেকিং কৰি গৈ দুৰণিবটীয়া ঠাইতো কেম্প কৰাৰ ব্যৱস্থা আছে৷ তেনে কেম্পিঙক ইয়াত কোৱা হয় বেক কান্ট্ৰি কেম্পিং৷ তাৰ পৰিকল্পনা পিছলৈ থৈ সদ্যহতে ফ্ৰন্ট কান্ট্ৰি কেম্পিং বা গ্লেম্পিঙৰ বিলাসিতাকে আমি আকোঁৱালি ল’লো৷
আমাৰ বাবে নিৰ্ধাৰিত ঠাইত কাঠৰ পিকনিক টেবুল আৰু জুহাল৷ অৱশ্যে ব্ৰিটিছ কলম্বিয়াৰ বিভিন্ন অঞ্চলত ত্ৰাসৰ সৃষ্টি কৰা বনজুইৰ বাবে বৰ্তমান সকলো কেম্পৰ জুহালত জুই ধৰাটো নিষিদ্ধ৷ ইতিমধ্যে বেলি পৰিবৰ হৈছে৷ সেয়ে লৰালৰিকৈ টেন্ট তৰি লৈ তাত নিশাটো কটাবৰ বাবে সকলো যা-যোগাৰ কৰি ল’লো৷
 |
| কাৱিচ্চান নদীৰ পাৰত কেম্পিং |
’কেনে সতেজ আৰু সোৱাদ! বজাৰত কিনা বেৰীৰ সৈতে তুলনাই নহয়৷’- য়ানেকে ক’লে৷
মই একো নকৈ হাঁহিলো মাথোঁ৷ লগতে সষ্টম হ’লো জোপোহাৰ আশে পাশে বেৰী খোৱাত মগ্ন হৈ থকা ভালুকৰ মুখামুখি হ’ব লগা হয় বুলি৷ ভালুকক আমাৰ উপস্থিতিৰ আগতীয়া জাননী দিবলৈকে পিঠিৰ বেকপেকত ওলোমাই ল’লো ভালুকৰ টিলিঙা (Bear bell) এটা৷ এই ঠাইত গ্ৰীষ্মকালি ক’লা ভালুক সক্ৰিয় হৈ থাকে৷ গতিকে কেম্পগ্ৰাউণ্ডত ভালুকক আকৰ্ষণ নকৰিবলৈ সকলো খাদ্য-বস্তু, জাবৰ-জোথৰ ভাগে ভাগে বন্ধ কৰি থোৱাৰো দিহা কৰা হৈছে৷
হাবিতলীয়া বাটটো মুকলি হৈ ওলালগৈ ঘাঁহনি এখনত৷ তাৰ কাষেৰেই পাৰ হৈ গৈছে খৰস্ৰোতা কাৱিচ্চান নদী৷ সৰু যদিও প্ৰাণচঞ্চল৷ কাৱিচ্চান নদীৰ সেই অপূৰ্ব ৰূপে মন মুহি নিলে৷ বহুদিন উপবাসে থকা মানুহৰ দৰে প্ৰাণখুলি টানি নিলো সেই ৰূপ, সেই গতি আৰু সেই পানীৰ খলখলনি৷ নদীপৰীয়া মানুহৰ যে নদীৰ সৈতে এক চিৰদিনীয়া আপোনত্ব!
 |
| কাৱিচ্চান নদীৰ একাংশ |
বিশালকায় কাৱিচ্চান হ্ৰদৰ পূবৰ পৰা ওলাইছে কাৱিচ্চান নদী৷ এই কাৱিচ্চান নদীৰ পাৰৰ খিলঞ্জীয়া সাগৰীয় চালিছ (Coast Salish) লোকসকলৰ ভাষাত কাৱিচ্চান শব্দৰ অৰ্থ ’সুৰুযে উমাল কৰা ভূমি’ (land warmed by the sun)৷ কাৱিচ্চান নদীত পোৱা ক’হ’, চিনুক আদি চা’মন মাছ আৰু ট্ৰাউট মাছৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰিয়ে এই উপত্যকাৰ ভালুক আৰু খিলঞ্জীয়া জাতিৰ জীৱনবোৰ ঠন ধৰি উঠিছিল৷ কাৱিচ্চান নদীৰ পাৰত ক্ষন্তেক ৰৈ পুনৰ যেন সুঁৱৰিলো, গছ-লতা, জীৱ-জন্তু আৰু মানুহ আদি প্ৰকৃতিৰ বিভিন্ন অংগৰ সেই চিৰন্তন আন্ত:সংযোগ৷ পাৰস্পৰিক নিৰ্ভৰশীলতা আৰু ভাৰসাম্য ৰক্ষাৰে আদিম কালৰে পৰা বোৱতী নদীৰ দৰেই বৈ অহা সেই জীৱনবোধ৷ কিমান শ্বাস্বত, কিমান অপৰূপ!
কাৱিচ্চান নদীৰ একাষে দেখা পালো এটা স্মৃতিস্তম্ভ৷ কাষৰে ফলকখনত চকু ফুৰাই আচৰিত হৈ পৰিলো৷ সেই স্মৃতিস্তম্ভ হেনো ক’হিমাৰ ৱাৰ মেম’ৰিয়েলৰ এটা সৰু প্ৰতিৰূপৰূপে সজা! বাৰ্মা ষ্টাৰ মেম’ৰিয়েল কেইৰন (The Burma Star Memorial Cairn)-এ দ্বিতীয় মহাযুদ্ধৰ সময়ত পূব এছিয়াত জাপানী সৈন্যৰ হাতত পতিত হোৱা সৈন্যসকলৰ সোঁৱৰণত ক’হিমা ৱাৰ মেম’ৰিয়েলৰ এই প্ৰতিৰূপ গঢ়িছিল৷ প্ৰথমে গৱেষণাৰ বাবে আৰু তাৰ পিছত তাত আপোন হৈ পৰা বহুজনৰ বাবে নাগালেণ্ডৰ সৈতে এটা ঘনিষ্ঠ সম্পৰ্ক মোৰ৷ ক’হিমাৰ সেই মাজ মজিয়াত অৱস্থিত ৱাৰ মেম’ৰিয়েলৰ এটি চিন পৃথিৱীৰ এই প্ৰান্তত পাই সুখী হৈ পৰিলো৷
 |
| কাৱিচ্চান নদীৰ পাৰত ক’হিমাৰ স্মৃতি |
 |
 |
| কাৱিচ্চান নদীৰ পাৰত থকা ক’হিমা ৱাৰ মেম’ৰিয়েলৰ প্ৰতিৰূপ |
ইতিমধ্যে সন্ধিয়া লাগিছিল৷ দিনটোৰ অৱসাদে আমাক আগুৰি ধৰিবলৈও আৰম্ভ কৰিছিল৷ সিদিনা আৰু কেম্পত ৰন্ধাৰ ইচ্ছা নহ’ল৷ গ্লেম্পিঙৰ অন্য এটা সুবিধা হ’ল, প্ৰায়বোৰ কেম্পগ্ৰাউণ্ডৰ ওচৰতে পোৱা যায় সৰু একোখন টাউন৷ যেন আধুনিক পৃথিৱীৰ পৰা বহু আঁতৰত হৈও সেই পৃথিৱীৰ সকলো সুবিধা ল’ব পৰাৰ বিলাসিতা! সেইনিশা তাৰেই সুবিধা লৈ আমি ওলাই গ’লো কাৱিচ্চানৰ কেম্পৰ ওচৰতে থকা লেক কাৱিচ্চান টাউনলৈ৷ তাতে নিশাৰ সাজ খাই আহি পুনৰ সোমাই পৰিলোহি প্ৰকৃতিৰ মাজত৷ সকলোৰে পৰা বিছিন্ন হৈ কেৱল সেউজীয়াৰ মাজত, চৰাইৰ কাকলি, চিকাডাৰ মাতৰ মাজত এনিশা কটোৱাৰ হেঁপাহত৷
 |
| ভেনকুভাৰ দ্বীপ ভ্ৰমণৰ পথ (পশ্চিমৰ শুভ্ৰ ৰেখাডাল কানাডা আৰু আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ সীমা) |
